De toekomst van onze gebouwinfrastructuur is hybride

Tekst: Lieke Bousema | Beeld: Isolectra

Isolectra heeft hart voor circulariteit. Gedreven door de maatschappelijke opgaven, maar vooral dankzij de intrinsieke motivatie van heel veel medewerkers zet de organisatie hoog in op refuse, reduce, re-use, repurpose en recycling van materialen. De ultieme ambitie is om tot een nieuwe typologie voor gebouwinfrastructuren te komen, waardoor significante kabelreducties van 80-90% per gebouw in theorie mogelijk zijn.

Isolectra is niet alleen grondlegger van stekerbaar installeren in Nederland, maar ook pionier in de circulaire economie. Het bedrijf startte 7 jaar geleden al de eerste initiatieven om duurzamer te produceren, de infrastructuur te verbeteren en de afvalberg te verkleinen. Bijvoorbeeld met als doel om zo min mogelijk schaarse grondstoffen aan te wenden en zo min mogelijk rommel achter te laten. “Dit zie je terug in tal van initiatieven. Zo komen onze medewerkers met frisse en verrassende ideeën om het materiaalgebruik in de utiliteits- en woningbouw terug te dringen”, vertelt algemeen directeur Werner Hulst. “Een simpel voorbeeld is het slim ondervangen van wandcontactdozen, pijpen en buizen in prefab wanden. Maar ook de toepassing van steeds verdergaande stekerbare technieken. Wie kiest voor 100% stekerbaar installeren, kiest voor 100% demontabel installeren. Eventuele wijzigingen kunnen eenvoudig worden doorgevoerd en aan het eind van de gebouwlevensduur kunnen de stekerbare technieken eenvoudig gedemonteerd en elders hergebruikt worden.” Dankzij stekerbaar installeren worden snijverliezen en afval op de bouw voorkomen, vertelt marketing manager Casper Bontenbal. “Alle materialen die worden aangeleverd, worden daadwerkelijk gebruikt. Daarmee dragen wij in belangrijke mate bij aan de duurzaamheid van gebouwen, het sluiten van de materiaalkringloop én de doelstelling van de Rijksoverheid om de milieubelasting van bouwwerken te verlagen.”

Nieuwe typologie
“Kijk je naar onze langetermijnvisie, dan zijn al onze ontwikkelingen gericht op reductie van de horizontale gebouwbekabeling”, vertelt Hulst. “Met de ontwikkeling van zoveel mogelijk hoogwaardige en herbruikbare stekerbare installaties en hybride data-installaties willen wij de hoeveelheid plastic en koperen bekabeling in gebouwen drastisch verminderen.” Reducties van 50%, 60% of meer per gebouw zijn hierbij geen uitzondering. “Alle stappen die wij op dit moment zetten, dragen bij aan deze ambitie. Bovendien plaveien zij de weg voor een nieuwe typologie voor gebouwinfrastructuren.”

Nationale Milieudatabase
Een belangrijke stap in dit kader is de opname van de Wieland GST18^® en RST20^® stekerbare installatiesystemen in de Nationale Milieudatabase (NMD). “Architecten, adviseurs, installateurs en andere stakeholders die onze systemen voorschrijven en toepassen in hun projecten, kunnen de NMD-data benutten om goede productvergelijkingen te maken. Maar ook om de duurzaamheid en milieuprestatie van hun gebouwen te berekenen en zelfs te verlagen”, vertelt Bontenbal.

De NMD heeft als doel om de milieuprestaties en circulariteit van bouwwerken duidelijk inzichtelijk te maken en is gebaseerd op de levenscyclusanalyse (LCA) van een bouwproduct. Oftewel: op de totale milieu-impact van grondstof tot productie en van sloop tot recycling. “Wij hebben de LCA-studie inmiddels afgerond. In circa 2 jaar tijd is in kaart gebracht welke milieu-impact onze stekerbare producten hebben. Hierbij zijn bijvoorbeeld energie- en grondstoffengebruik, afvalstromen en uitstoot gekwantificeerd en door een onafhankelijke en gekwalificeerde LCA-deskundige geverifieerd, om in de NMD op te nemen als een categorie 1-milieuverklaring. Hiermee beschikken marktpartijen over de meest gedetailleerde productinformatie, op basis waarvan zij bouwproducten met de minste milieubelasting kunnen selecteren.”

Hybride infrastructuur
Een tweede belangrijke stap is het testen, eventueel refurbishen en hercertificeren van alle stekerbare installatiematerialen die bij renovatie of ontmanteling uít onze gebouwen komen. Maar ook de ontwikkeling van een hybride infrastructuur, waarbij stroom en data over één kabel geleverd kunnen worden. Waar PoE elektrische voeding over de datakabel mogelijk maakt, kiest Isolectra heel bewust voor een tegenovergestelde aanpak: datatransmissie over een in de elektrakabel geïntegreerde Plastic Optical Fiber (POF). Een oplossing die volgens Bontenbal en Hulst grote voordelen biedt in utiliteitsgebouwen. Immers leidt deze techniek tot aanzienlijk minder energie- én materiaalverliezen. “Het theoretische besparingspotentieel is 80-90% op de gebouwbekabeling.”

Op dit moment wordt nog fysieke datakabels getrokken van de patchkast naar iedere outlet in een gebouw. Hulst: “Elke kabel in Nederland heeft een gemiddelde lengte van 57 meter en bevat circa 3,4 kilo aan materiaal (koper, plastic, afscheiding en chemicaliën). Bovendien moet een energiekabel worden doorgelust, die vanwege allerlei (interferentie-)eisen in een gescheiden tracé moet worden aangebracht. De techniek die wij nu ontwikkelen, harmoniseert beide infrastructuren. Hierdoor kunnen wij dezelfde typologie hanteren voor een datapunt als stopcontact. Dit betekent dat met de kabel waarmee wij de elektra aanleggen, ook de high speed datacommunicatie geregeld kan worden. Hierdoor zijn geen separate datakabels meer nodig. Bovendien wordt de traditionele sterverbinding vervangen door een buskabel, waarmee de gemiddelde kabellengte naar elke outlet met circa 70% wordt gereduceerd. Uitgaande van een gemiddeld ziekenhuis met 20.000 poorten kunnen installateurs maar liefst 80 tot 85% aan gebouwbekabeling besparen. Dit betekent 80 tot 85 ton minder materiaal én afval.”

Draagvlak
Het eigen kantoor van Isolectra in Rotterdam is al volgens de nieuwe en circulaire filosofie ingericht, maar er is nog veel (door)ontwikkeling nodig, erkent Hulst. Bovendien moeten risico’s en maatschappelijke voordelen gelijk worden geprijsd en moet de markt aan de nieuwe visie wennen. “Daarom hebben we besloten om éérst een integrale kabelstructuur voor de woningbouw te introduceren.” Bontenbal: “Dankzij ons Streda slimme installatiesysteem kunnen bewoners op elke plek in hun woning waar een wandcontactdoos zit, ook beschikken over high speed datacommunicatie. Hierdoor wordt de woning nóg flexibeler en moderner. Voordelen die – in combinatie met de enorme besparingsvoordelen – op termijn hopelijk leiden tot draagvlak in de utiliteitsbouw.”

Meer weten? Neem dan contact met ons op.