Voldoen stekerbare installaties aan de brandklasse eisen in de CPR en het Besluit Bouwwerken Leefomgeving (BBL)

"

Antwoord:  CPR is het Europees besluit 305/2011 van 9 maart 2011. CPR staat voor Construction Products Regulation en is een Europese wet, geen norm. Het doel van de CPR is om gebouwen brandveiliger te maken en de schade en het aantal slachtoffers als gevolg van brand in gebouwen te verkleinen. CPR is van toepassing op producten die vallen onder een norm die met de CPR geharmoniseerd (gekoppeld) zijn. Deze geharmoniseerde normen worden vermeld op de website van de EU: https://ec.europa.eu/growth/single-market/european-standards/harmonised-standards/construction-products_en

Hier vallen allerlei normen voor bouwproducten onder. En op 10 juni 2016 zijn kabels volgens norm EN50575 toegevoegd en per 1 juli 2017 verplicht. Vanaf 1 juli 2017, moeten kabels conform EN50575 die door fabrikanten in Europa worden geproduceerd, of door importeurs op de Europese markt in de handel worden gebracht, en toegepast worden in permanente elektrotechnische installaties van bouwwerken, voldoen aan de CPR brandclassificatie en geleverd worden met een prestatieverklaring (DoP) met brandclassificatie en CE-markering.

"

"

Antwoord:  De norm voor kabels EN50575 bepaalt dat kabels brandtesten moeten ondergaan die beschreven zijn in een andere norm, de EN50399 Norm EN50399 deelt de elektrische kabels in brandklassen, de zogenoemde Euroklassen: B2ca, Cca, Dca, Eca en Fca. Deze Euroklassen geven de mate van brandvoortplanting aan. Verder zijn er aanvullende condities: s, d en a die aangeven hoeveel rook er vrijkomt , hoeveel vallende brandende druppels, en hoe giftig de rookgassen zijn. Je ziet dat je een Eca kabel alleen zelfdovend is, maar een B2ca s1,d1,a1 voldoet aan zeer strenge eisen voor brandvoortplanting, afgegeven hitte, rookontwikkeling en rookgassen.

"

"

 

Antwoord: Officieel valt de stekerbare installatie niet onder de Europese CPR wetgeving en mag er voor de stekerbare installatie geen DoP worden afgegeven.

Maar de Nederlandse bouwwetgeving stelt wel eisen aan elektrische kabels in bouwwerken. Tot 31-12-2023 was dat het Bouwbesluit, en vanaf 01-01-2024 is dat het Besluit Bouwwerken Leefomgeving, het BBL.

Het BBL eist dat voor alle elektrische leidingen in gebouwen, en dus ook stekerbare installaties, bepaalde brandklassen en rookklassen volgens de Euroklassen uit de CPR worden gebruikt. Zo ben je in vaste installaties dus toch verplicht voor stekerbare installaties bijvoorbeeld Dca s2 of B2ca s1 bekabeling te gebruiken. Hoe zit dat precies?

Een stekerbare installatie is een vaste installatie met buigzame leidingen die in gebouwen gebruikt wordt. Valt een stekerbare installatie onder CPR? Bij stekerbare installaties gebruiken we een kabel, welke voldoet aan norm EN50575 en die dus een Euroklasse label moet hebben. Echter, de fabrikant van stekerbare installaties maakt hier een nieuw product van, een stekerbare installatiekabel, welke moet voldoen aan en gecertificeerd wordt volgens de norm EN61535. De fabrikant van stekerbare installaties test en certificeert het nieuwe product volgens EN61535, en geeft een CE verklaring conform EN61535 af. Het product verandert, en valt dan dus niet meer onder EN50575 maar onder EN61535. En die norm EN61535 is niet toegewezen aan de CPR. Een stekerbare installatie valt niet onder de CPR. Zie daarvoor deze website: https://ec.europa.eu/growth/single-market/european-standards/harmonised-standards/construction-products_en

Hoe zit dat dan met de Declaration of Performance (DoP)? Een DoP is een certificaat waarmee de Euroklasse van een bouwconstructieonderdeel conform de CPR  aangetoond wordt. Een stekerbare installatie valt echter niet onder CPR. Daarom mag er ook geen DoP voor worden afgegeven. Dat mag alleen op producten die vallen onder de aan de CPR toegewezen normen. Wieland, producent van stekerbare installaties, lost dit op door op de CE-verklaring welke ze voor hun producten afgeven, ook aan te geven aan welke brandklasse de door hun toegepaste leidingen voldoen. Uiteraard wordt dit ook op de leiding vermeld. Indien nodig kan ook de DoP van de in het product toegepaste leiding worden afgegeven.

Het BBL eist volgens afdeling 4.2.7, artikel 4.45a dat elektrische leidingen voldoen aan de in tabel 4.42 aangegeven brandklassen en rookklasse. Dat geldt dus ook voor elektrische leidingen in een stekerbare installatie. Zowel voor nieuwbouw als bij verbouw zie afdeling 5.3 artikel 5.12.

Voorbeeld van een CE verklaring

 

"

"

Antwoord:  Het BBL stelt in afdeling 4.2.7, artikel 4.45a specifieke eisen voor de brandklassen en rookklassen van kabels die grenzen aan de binnenlucht of aan de buitenlucht volgens tabel 4.42

Per gebruiksfunctie en soort ruimte (extra beschermde vluchtweg, beschermde vluchtweg of overige ruimte) wordt een minimale brandklasse en rookklasse aangegeven. Het bouwbesluit stelt geen eisen aan de druppelklasse (d) en de corrosieklasse (a) die in de CPR voor kabels worden aangegeven. De eisen per gebruiksfunctie zijn in onderstaande tabel weergegeven.

Volgens het BBL gelden deze eisen ook bij verbouw (Afdeling 5.3 artikel 5.12)

 

"

"

Antwoord:  De eisen in het BBL gelden voor de meeste kabels in holle wanden, verhoogde plafonds en dubbele vloeren. Die kabels grenzen aan de binnenlucht. Is een plafond brandwerend gescheiden van een onderliggende ruimte dan mogen kabels daarboven wel voldoen aan de laagste brandklasse uit de tabel voor die gebruiksfunctie. Is een kabel (of een buis) ingegoten in beton dan is er geen contact met de binnenlucht of buitenlucht, dan gelden de eisen niet en mag bijvoorbeeld ook een Eca kabel worden gebruikt.

Onderbouwing: BBL artikel 4.45a: de voorschriften aan elektrische leidingen en pijpisolatie volgens tabel 4.42  gelden alleen als deze producten grenzen aan de binnen- of buitenlucht. Soms zijn elektrische leidingen zodanig weggewerkt in andere constructieonderdelen, zoals massieve betonnen wanden, dat deze niet zelf grenzen aan de binnen- of buitenlucht. In die gevallen zijn de voorschriften dan ook niet van toepassing. Bij leidingen die zijn aangebracht in de ruimte boven een verlaagd plafond geldt de eis wel.

Als deze ruimte boven het plafond brandwerend is gescheiden van een onderliggende ruimte waardoor een (extra) beschermde vluchtroute voert, dan zal de laagste brandklasse gelden uit tabel 4.42.

"

"

Antwoord:  Er zijn verschillende rookklassen. Simpel gezegd zijn die als volgt omschreven:s1: laag (weinig rook), s2: gemiddeld, s3: hoog (veel rook, geen eisen). Voor rookklasse s1 zijn er 2 extra subklassen die beide onder s1 vallen: s1a, en s1b. Als je aan een van beide voldoet voldoe je dus ook aan rookklasse s1. Voor rookklasse s1 is er geen eis aan de lichtdoorlaatbaarheid van de rook. Voor subklasse s1a is er de extra eis voor lichtdoorlaatbaarheid van de rook van meer dan 80% conform EN61034-2. Voor subklasse s1b is er de extra eis voor lichtdoorlaatbaarheid van de rook tussen 60% en 80% conform EN61034-2.

"

"

Antwoord:

• Volgens NEN1010 mogen korte aansluitkabels voor apparaten afwijken van de minimum eisen mits ze kort zijn en niet doorlopen naar andere brandcompartimenten:
• NEN1010:2020 527.1.4: Indien kabels die niet voldoen aan de minimumeisen voor weerstand tegen brandvoortplanting volgens NEN-EN-IEC 60332-1-2 toch worden toegepast, moeten deze worden beperkt tot korte lengten voor het aansluiten van toestellen op vaste leidingsystemen en mogen deze in geen geval doorgaan naar andere brandcompartimenten.
• Het betreft hier een veiligheidseis, het is verstandig om kort dan te definiëren als zo kort mogelijk, bijv. 50cm. Hiermee voorkomt men ook dat de kabel onverhoopt toch wordt doorgetrokken naar een ander brandcompartiment.
• Volgens het BBL artikel 4.46 mag, afhankelijk van het type gebruiksfunctie, een klein percentage (vaak ten hoogste 5%) van het oppervlak van een constructieonderdeel (zoals kabel) in een ruimte worden vrijgesteld van de vereiste classificering.
• Indien een apparaat zoals een armatuur gecertificeerd is inclusief de aansluitleiding dan valt deze onder de Laagspanningsrichtlijn en niet onder de CPR of BBL en zijn de in het BBL opgenomen eisen niet van toepassing (uiteraard dan wel de in de Laagspanningsrichtlijn opgenomen eisen).
• Je zult hierover echter in veel gevallen discussies met klanten of keuringsinstanties kunnen krijgen: Wat is korte lengte? Is een WCD ook een apparaat? (nee), Valt een aansluitsnoer dat niet door de fabrikant, maar door een installateur aan een apparaat is gezet wel onder de CE verklaring van de fabrikant? (nee) Wanneer is een stekerbare leiding een aansluitsnoer en wanneer niet? In de meeste gevallen is het daarom eenvoudiger om een aansluitsnoer met Euroklasse B2ca toe te passen, of een apparaat van een chassisdeel te voorzien en met een koppelleiding te voeden die aan de Euroklasse van de installatie voldoet.

"

"

Antwoord:  Nee, de CPR gaat over leidingen, niet over de connectoren, deze kunnen en mogen dus geen CPR kwalificatie of DoP krijgen. Deze Wieland connectoren zijn overigens wel van moeilijk brandbare (vlgs UL94-V0) en halogeenvrije materialen gemaakt. Ook zijn ze getest volgens EN60695-2-11 (gloeidraadtest). Wieland connectoren mogen dus in alle in de CPR en het besluit  Bouwwerken Leefomgeving benoemde brandklasse omgevingen worden toegepast: B2ca s1,d1,a1; Cca s1,d1,a1; Dca S2,d2, a2;

Het zijn echter geen functiebehoud producten!

"

"

Antwoord:  Ja, NEN1010 hoofdstuk 713 behandeld elektrische installaties in meubilair (behalve als er voor dit meubilair en de elektrische installatie hierin een andere norm van toepassing is). De bepalingen in dit hoofdstuk hebben betrekking op leidingsystemen in meubilair die zijn aangesloten op de vaste installatie en specifiek op stekerbare installaties volgens EN61535, ongeacht de wijze van aansluiten op de vaste installatie. Het artikel gaat met name in op de beschermingsmaatregelen. Leidingen moeten worden gekozen conform NEN1010 en geschikt zijn voor de uitwendige invloeden.

"

"

Antwoord:  Wieland heeft een verklaring afgegeven dat de door haar in het verleden geleverde H05VV (PVC) en H05Z1Z1 (LS0H) kabels voldoen aan brandklasse Eca.

Gezien de wijzigingen in het Bouwbesluit per 1 juni 2020 mochten deze niet meer in nieuwe installaties voor de in het Bouwbesluit genoemde gebruiksfuncties worden toegepast.

Gezien de wijzigingen in het BBL 2024 ten opzichte van het Bouwbesluit 2020 mogen kabels met de brandklasse Eca, daar waar ze in contact staan met de binnenlucht of de buitenlucht,  niet in nieuwbouw maar ook niet meer bij verbouw van bestaande installaties worden toegepast.

"

"

Antwoord: Het Bouwbesluit 2012  is per 1 juni 2020 dusdanig gewijzigd dat voor nieuw aan te leggen installaties het gebruik van Eca leidingen in contact met de binnenlucht of buitenlucht niet meer is toegestaan.

Het Besluit Bouwwerken Leefomgeving, dat per 1-1-2024 het Bouwbesluit vervangt kent dezelfde eisen.

Eca leidingen zijn alleen toegestaan daar waar ze niet met de binnenlucht of buitenlucht in aanraking komen, bijvoorbeeld ingegoten in een betonnen wand.

"